AI đang dần trở thành kỹ năng thiết yếu trong bối cảnh hiện đại. Để không bị tụt lại, ai cũng nên biết cách viết prompt, đánh giá kết quả, sử dụng AI đúng lúc và hiểu rõ giới hạn của công nghệ này…
Dù thích hay không thì vẫn phải thừa nhận trí tuệ nhân tạo đang thay đổi cách chúng ta làm việc. Việc thành thạo một số kỹ năng về AI dần trở thành yêu cầu không thể thiếu đối với cả người đi làm lẫn người tìm việc – chúng ta dựa vào công nghệ để tạo ý tưởng, tự động hóa công việc, phân tích dữ liệu, viết thư xin việc và nhiều hơn thế nữa.
Theo khảo sát, 95% nhân viên đang tham gia khóa đào tạo hoặc thực hiện các bước nhằm nâng cao kỹ năng AI, và 71% đã sử dụng AI trong công việc. Khảo sát hơn 1.100 người do LiveCareer thực hiện cũng cho thấy gần 1/4 mong muốn nhà tuyển dụng cung cấp sẵn công cụ AI.
Với những người e ngại công nghệ mới, việc tiếp cận AI có thể gây áp lực. Nhưng học cách sử dụng AI hiệu quả và có trách nhiệm không hề khó. Dù “kỹ năng AI” thường gắn với khả năng thiết kế, xây dựng công cụ, không phải kỹ năng nào liên quan cũng đòi hỏi trình độ công nghệ cao.
Hiểu biết cơ bản về AI, nắm rõ AI có thể làm gì và cách sử dụng chính là năng lực thiết yếu mà ai cũng có thể rèn luyện.
Hiểu về AI tạo sinh
Khi nhắc đến AI, chúng ta thường nghĩ ngay tới ChatGPT, Copilot hay Gemini. Đó chính là ví dụ về AI tạo sinh – mô hình dùng dữ liệu sẵn có để tạo ra nội dung mới như văn bản, hình ảnh, video hay âm nhạc. Chìa khóa để ứng dụng tốt bộ công cụ là biết cách viết prompt (lời yêu cầu) chất lượng. Hiểu đơn giản là câu lệnh hoặc thông tin hướng dẫn giúp AI tạo ra kết quả đúng ý nhất.
Để viết một prompt tốt, bạn nên viết hướng dẫn ngắn gọn, rõ ràng và mang tính đối thoại. Hãy nêu bối cảnh của prompt: ví dụ khi yêu cầu AI soạn email cho khách hàng, bạn có thể thêm lời ghi chú như “dùng giọng văn chuyên nghiệp”. Nếu kết quả đầu tiên chưa đáp ứng yêu cầu, bạn chỉ cần thay đổi một từ hoặc cụm từ rồi thử lại.
Học cách đánh giá kết quả AI
AI không phải lúc nào cũng chính xác, nên cần kiểm chứng mọi thông tin, số liệu hay trích dẫn mà hệ thống đưa ra. Kết quả của AI đôi khi chứa các đoạn văn mơ hồ hoặc từ ngữ sáo rỗng. Một nghiên cứu năm 2024 cho thấy hầu hết mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đang lan truyền “ngôn ngữ cẩu thả” – tức là, phản hồi của AI có thể chứa “sai sót nhỏ, đơn giản hóa quá mức hoặc định kiến” nhưng được viết rất tự tin.
Khả năng đánh giá văn bản hoặc hình ảnh do AI tạo ra là kỹ năng quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh AI ngày càng phổ biến. Người dùng cần rèn luyện kỹ năng tìm hiểu thông tin để kiểm tra tính chính xác.
Nhận biết khi nào nên ứng dụng AI
Dùng AI hiệu quả là phải tích hợp công cụ một cách chiến lược. Mục tiêu là kết hợp AI để tăng cường hiệu quả của con người, chứ không phải thay thế hoàn toàn.
Điều này đòi hỏi chúng ta phải biết cách dùng AI để hỗ trợ ra quyết định, đánh giá được đầu ra của AI và luôn giữ vai trò giám sát, phản biện.
Hiểu những gì AI không thể làm
Nhận thức rõ giới hạn của AI cũng là điều quan trọng. Trí tuệ nhân tạo không có những phẩm chất như sáng tạo, trí tuệ cảm xúc, khả năng đánh giá hay hiểu biết toàn cảnh như con người.
Ví dụ, AI có thể soạn email cho khách hàng đang gặp vấn đề với nhãn hàng, nhưng dễ thiếu “sự tinh tế” cần thiết và có thể làm mọi chuyện tệ hơn. Việc lạm dụng công cụ tuyển dụng AI cũng có thể bỏ qua ứng viên tiềm năng do thiếu yếu tố cảm nhận của con người.
Trong kỷ nguyên AI, mỗi cá nhân cần chủ động trang bị kiến thức và kỹ năng phù hợp để thích ứng với sự thay đổi của công việc. Có một điều chắc chắn, con người sẽ không bị thay thế bởi AI mà chỉ những người không biết dùng AI sẽ bị thay thế bởi người biết dùng AI. AI sẽ giúp chúng ta giải phóng khỏi những công việc lặp đi lặp lại, tốn nhiều thời gian, từ đó mở ra cơ hội học những điều mới, được đào tạo và tham gia vào những công việc cần tư duy cao hơn.
Theo VnEconomy